|
تاریخ انتشار:21.10.2014
ابولا ، در کانتکس نابرابری
اجتماعی و فقر رشد می کند و از محرومان قربانی می گیرد.
از: سعید صالحی نیا
salehinia@aol.com
مقدمه:
زلزله ، سیل ، آتشفشانها ، طوفانها از حمله مصیبتهای طبیعی هستند
که جامعه انسانی را از دیر باز زیر فشار و مصیبت قرار داده اند.
بیماریهای واگیر هم همینطور. انسان تاریخا همواره تحت فشار و مقهور
این پدیده ها بوده و چون در شناخت و کنترل این پدیده ها ناتوان
بوده ، بسیاری مواقع دست به ساختن خرافات زده و توجیه کرده که
اینها "خشم خدایان" هستند و باید برایشان قربانی کرد تا "بلا برطرف
شود".
بیماریهای عفونی از علل مهم و شاید بزرگترین علت قتل عامهای ملیونی
در تاریخ بشر بوده اند.مثلا ویروس انفلوانزا که بیش از تلافات جنگ
جهانی اول از انسانها در اروپا کشت. بیماریهای واگیر مثل مالاریا ،
سل و طی چند دهه اخیر بیماری ایدز از نمونه های دیگر هستند که
گسترش جهانی یافتند و ملیونها ملیون انسان را کشتند و علیل کردند و
ضربات مهلکی به جامعه انسانی زدند.
علم اپیدمیولوژی و بیماریهای عفونی یاد آور می شود که شیوع
بیماریهای عفونی در کانتکس شرایط زیستی معین اتفاق می افتد.بهداشت،
وضغیت تغذیه، وضعیت مسکن، میزان دسترسی به مراقبتهای پزشکی ،
دسترسی به آب آشامیدنی و شاید مهمتر از همه سطح آگاهی جامعه در
شیوع یا کنترل بیماریهای عفونی دخیل هستند.
بخشی از قانون تاکنونی طبیعت همیشه این بوده که هر دوره برخی از
بیماریهای عفونی به سبب اولیه جهش ژنتیکی یا تغییرات زندگی انسانی
از قبیل جنگها و قحطی ها یا مجموعه اینها از انسان به انسان یا از
حیوان به انسان منتقل شده و بسرعت شیوع یافته.گاها شدت بیماریزائی
و شکل شبوع بیماریهای عفونی تحت تاثیر تغییرات ریست محیطی تغییر
یافته و بیماری عفونی را از سطح منطقه ای محدود به سطح وسیعتر گاها
قاره ای شیوع داده.
علت مهم دیگری که بیماریهای عفونی توان گسترش بیشتر یافته اند، این
اجتماعی شدن ، شهر نشین شدن و در دوران اخیر ، مسافرتهای بین قاره
ای و بین کشوریست. اگر سابق ادمها نقل مکانشان محدود بود، طبعا
شیوع بیماری هم در همان حد بود. حالا یک بیماری عفونی با توجه به
مسافرت ملیونها ملیون انسان از طریق هواپیما و کشتی ها و قطارها می
تواند طس چند روز جهان را درنوردد و جامعه انسانی را به خطر
بیندازد.
اینها را فرض بگیریم و ببینیم ماجرای ابولا چیست و شیوع ابولا و
کشتار ابولا به ما چه می آموزد؟
(1)ابولا چیست و داستانش چگونه اغاز شد؟
ابولا یک بیماری ویروسی مشترک بین حیوان و انسانست. چند نوع ویروس
هم خانواده را عامل این بیماری که بنام "تب هموراژیک" خوانده می
شود جدا کرده اند.این ویروسها در افریقا از سال 1976 تا بحال سه
دوره اپیدمی ایجاد کرده اند.بار اول اپیدمی سال 1976 در سودان و
زئیر بار دوم اپیدمی سال 1995که از کنگو شروع شد و بار سوم همین
اپیدمی متاخر که از چند ماه پیش شروع شده و منشا آن از غرب افریقا
بوده و برای اولین بار توانسته موادی را در اروپا و امریکا مبتلا
کند .
بنا به نظر محققین، انتشار اخیر ابولا کیفیت متفاوتی از خود نشان
داده چه از جهت میزان کشندگی و چه از جهت سرعت انتشار.
این بیماری عفونی ، حاد است و طی دو تا 21 روز علائمش ظاهر می
شود.علائم اولیه تب،سردرد، درد عصلانی (شبیه سرماخوردگی) است و
گاهی گلودرد در مرحله بعد به استفراغ و اسهال و اسیبهای پوستی می
انجامد. در فاز شدیدتر ، نارسائی کبد و کلیه و مرحله خونریزی دهنده
ناشی از اختلال انعقادی. مرگ عموما بین 6 تا 16 روز بعد از شروع
علائم و بخاطر افت فشار خون و اختلا مایعات بدن اتفاق می افتد.
تا بحال شکل انتقال این بیماری از طریق تماس نزدیگ، انتقال مایعات
بدن بیمار در دوران بروز علائم (اغاز تب بالا) گزارش شده.
درمان این بیماری تا لحظه کنونی بیشتر مراقبتهای حمایتی، کنترل آب
و الکترولیت، تب و در مرحله بعدی کنترل خونریزی همینطور کنترل
نارسائی کلیه و کبد می باشد. سرم ضد ابولا از حیوانات و انسانها
بعنولان ابزار درمانی در چند مورد استفاده شده.سرمایه گذاری وسیعی
هم اکنون در مورد تولید واکسن ابولا انجام شده و احتمالا بزودی
واکسن ابولا ارائه می شود.
(2) نگاهی به صحنه اجتماعی توسعه ابولا و مرگ و میر ناشی از ابولا:
از زمان شروع اپیدمی ابولا، بر طبق آمار ارائه شده ، بالای 9500
نفر مورد شناخته شده بیماری عموما در غرب افریقا گزارش شده.از این
میان بالای 4500 نفر بیماران تلف شده اند . در اروپا ، در اسپانیا
یک مورد مرگ گزارش شد و در امریکا یک مورد مرگ و دو مورد ابتلا (از
میان پرستاران مراقب فرد تلف شده). تخمین زده شده که انتشار ابولا
هنوز بسرعت خصوصا در افریقا ادامه دارد و هر هفته تعداد مبتلایان
دوبرابر می شود. اگر به همین نحو ادامه بیابد، بالای صد هزار نفر
طی یکی دو ماه اینده خصوصا در افریقا مبتلا خواهند بود. ابولا می
رود تا به یک قاتل بین المللی تبدیل شود!
وجوه اجتماعی و سیاسی-اقتصادی این داستان ابولا چیست؟
همانطور که گفته شد، کانتکس رشد بیماریهای عفونی به شرایط احتماعی
، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جامعه میزبان وابسته است.این بیماری
بطور بسیار گسترده ای دارد در افریقا قتل عام می کند در حالیکه در
اروپا و امریکا بخاطر امکانات بسیار گسترده تر ، تجهیزات پزشکی
بهتر بسیار راحت تر کنترل می شود.مورد مرگ در امریکا یک مهاجر
لیبریائی به امریکا بود که با وجود اینکه به بیمارستان در تگزاس
مراجعه کرد، او را به خانه فرستادند و جدیش نگرفتند، دو نفر مبتلا
به ابولا هم دو پرستار او بودند. مرکز مبارزه با بیماریهای واگیر
امریکا ، نیروی وِزه یافتن بیماران و ایزوله کردن آنها تشکیل داده
و چنتاگون هم نیروی وِزه نظامی هم برای افریقا و هم درون امریکا
اختصاص داده. پیشنهاد شده که درهای هوائی ورود به امریکا بسوی
مسافران افریقائی موقتا بسته شود.
از سوی دیگر، در کشورهای غرب افریقا ، که ابولا آغاز گردید، وضعیت
اجتماعی بحرانی در حال گسترش است.شورشهای شهری، بالا رفتن مرگ و
میر بخاطر پر شدن بیمارستانها، افتادن جنازه ها در خیابانها ،
سرکوب پلیس و حکومتهاو زجر و ناله مردم مظلوم و به حاشیه کشیده شده
و فقیر افریقا..اینها صحنه هائی است که چشمها را می آزارد و متمرکز
می کند به وجه اجتماعی کشتار ابولا.
یکبار دیگر یک بیماری عفونی مقل سایر بلاهای طبیعی درون جامعه
طبقاتی ، فقرا و بی چیزان را نشانه می گیرد! یکبار دیگر قربانیان
این بلای طبیعی مردم فقیر هستند. این نکته اصلی است که نه تنها
اپیدمیولوژیستها و فعالین بهداشتی می بینند بلکه تمام جهان شاهد
است!
(3)ابولا ، بلای طبیعی یا بلای اجتماعی؟
منصفانه نگاه کنیم بخوبی مشاهده می کنیم که ابولا مقل سایر
بیماریهای عفونی مثل سایز بلایای طبیعی ، در بستر روابط اجتماعی
گسترش می یابد.دیگر تردیدی نیست."ا راده خدا" "فرمان خدا" در کار
نیست! "خداوند خشم نیاورده"! نابرابری اجتماعی، فقر ، عدم دسترسی
مردم مبتلا به درمان و مراقبتهای بهداشتی ، یک بیماری قابل درمان
را به یک هیولای قاتل تبدیل کرده. همانطور که ایدز و مالاریا و سل
و جذام و سایر بیماریهای عفونی از میان فقرا و به حاشیه کشیده شده
ها قربانی می گیرد.
مدیای غرب هم نمی تواند این حقیقت را کتمان کند! اوباما مدتی پیش
چندین هزار نفر از ارتش امریکا را به افریقا فرستاد تا جلوی سر ریز
شدن بیماران را به غرب بگیرد.در سرکوب مردم به حکومتهای افریقائی
کمک کند."نظم را نگه دارد" تا انها که مبتلا هستند یا بمیرند یا
بهبود یابند و غائله ابولا بخوابد! دنیای مرفه تلاش دارد با نگه
داشتن ابولا در افریقا ، خود را از مخمسه نجات دهد!
ابولا اگر ویروس است، اگر بیماری عفونی است، اما قتلی که می کند،
نابودی که می آفریند ، قابل پیشگیریست.دیر یا زود این بیماری هم با
کشتار بیشتر ، همانطور که طوفانی آمد ، فروکش می کند.شاید هزاران
هزار قربانی دیگر عموما در افریقا بگیرد. اما آیا چشمهای بشریت به
این سوال باز خواهد شد؟
ابولا را با داعش مقایسه کردند.از دیدگاهی هردوی اینها به یک عامل
وابسته اند، صرف نظر از منشا اینها ، هردوشان بر بستر فقر و
نابرابری شعله ورد ده اند و هردو از میان فقرا و حاشیه نشینان
قربانی می گیرند. ابولا و داعش بلیه های اجتماعی هستند هر چند که
ریشه های متفاوت دارند. به امید پایان هردوی این بلایا بدست
انسانیت مترقی و اگاه!
منابع دیگر:
مطالبی در مورد بیماری ابولا:
http://en.wikipedia.org/wiki/Ebola_virus_disease
مقالات پزشکی از این نویسنده
http://monazere-siasi.com/
________________________________________________________
توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام
دریافت نمیشود.
|
