|
تاریخ انتشار:14.11.2014
واشنگتن -
تهران: ديپلماسی بی‌حاصل نامه‌نگاری
جمشيد چالنگی
اينکه خبر ارسال نامه ی محرمانه ی باراک
اوبا برای علی خامنه ای يکروز پس از پيروزی کم سابقه ی «حزب
جمهوريخواه» در انتخابات مياندوره ای آمريکا منتشر شد ، می تواند
تصادفی باشد يا نباشد.
تصادفی بودن يا نبودن اين همزمانی آنقدرمهم نيست که وضعيت
موجود«باراک اوبا ما»و دولتيان او پس از انتخابات از يکسو و از سوی
ديگر نيزبن بستی که حکومتيان تهران در ارتباط با داشتن يا نداشتن
روابط با آمريکا در آن گرفتار آمده اند.
آنچه جان کری وزير خارجه آمريکا با ديپلماسی ی غير موثر در باره
اين نامه گفته است ، عليرغم تلاش او برای تکذيب ارسال چنين نامه ای
،در عمل از هر تاييدی قانع کننده ترآمد.
اين نخستين بار نيست که «اوباما» چنين نامه ای برای علی خامنه ای
می نويسد. چهارمين آنهاست و نخستين در سال ۲۰۰۹.
دير زمانی ست که در واشنگتن به کاخ سفيد توصيه شده است ، دولتيان
در ايران حتی رئيس جمهوری نيز حاجبان درگاهند از همين رو ،برای حل
مسائل فيما بين بايد با خليفه که در حلقه جاجبان ريز و درشت است
سخن گفت و به لفظ رايج در واشنگتن « ديالوگ» بر قرار کرد.
اين ديپلماسی را روس ها با فرستادن «ادواردشوارناتزه » وزير خارجه
ی وقت شوروی به تهران و ملاقات او با سلف علی خامنه ای ، آيت الله
خمينی و نه هيچکس ديگر ، آزمودند و نتيجه داد.
پرسش ساده اينست که آيا چنين ديپلماسی در اين زمان نيز نتيجه مطلوب
را ، اين بار برای واشنگتن ، خواهد داشت ؟
نشانه ها پاسخی مثبت برای اين پرسش ندارند.
نخستين و در عين حال مهمترين تفاوت اينکه قدرت سياسی چه در عرصه ی
داخلی و چه در عرصه ی سياست خارجی در زمان رهبری آيت الله خمينی
يکپارچه و در دست او بود.حرف اول و آخر را در هر دو زمينه او می زد. يکروز جنگ بايد ادامه
می يافت ، روزی ديگر جام زهر ِ پايان جنگ.
در ماجرای « ايران گيت » فرستادگان واشنگتن رفتند و آمدند و اين
کسی جز خمينی نبود که بر سر چند نماينده ی مجلسش کوبيد که در اين
باب پرسان شده بودند.
اين زمان ، زمان ديگری ست.علی خامنه ای چه در عرصه ی داخلی و چه
درعرصه ی سياست خارجی، قدرت يکپارچه ی « نه يک کلمه بيشتر نه يک
کلمه کمتر » را ندارد.علی خامنه ای دستکم در سياست خارجی به مناسبت ، سخنگوی جناح های
مختلف تشکيل دهنده ی حکومت تهران است.
وگاه نه تنها سخنگوی جناح های اصلی که حتی گروههای بهره مند از
بخشی کوچک از قدرت در « موزائيک » حکومت.
چند پارچگی قدرت به ويژه در عرصه ی سياست خارجی بر مبنای « اسلام
مندی » های گوناکون يا منافع اقتصادی مختلف تا بدان حد است که به
نمونه،حاج سعيد قاسمی از فرماندهان سپاه نيز با خط و نشان هايش در
باره ی « توافق هسته ای» از اثر گذاران بر سياست خارجی تهران است.
همانگونه که به نمونه ای ديگر « حسين شريعتمداری » و کيهانش.
اين گفته ی صريح حاج سعيد قاسمی ست : ما اجازه نمی دهيم قراردادی
ديگرمانند قراداد آتش بسبا عراق به ما تحميل شود.
سرگشتگی سياست خارجی تهران از جمله در محدوده ی « برنامه ی هسته ای»
را خنده های بيمورد و غلو آميز « محمد جواد ظريف» وزير خارجه ولايت
به هنگام مذاکرات اتمی، نمی تواند بپوشاند. طولانی شدن اين مذاکرات
نه از اين بابت است که به گفته ی حکومتيان « انرژی هسته ای حق مسلم
ماست» که بيشتر و پيشتر از آنکه وقت کشی برای دستيابی به بمب اتمی
باشد ، ناشی از آنست که محمد جواد ظريف يا هرکس ديگر در مقام ا و
در آنسوی ميز مذاکرات ،مردم به کنار ، نماينده حکومتی يکپارچه
نيست.او منويات علی خامنه ای را به پيش می بردکه اين يکی نيز خود
به مناسبت های مختلف و به لفظ حوزوی ، حسب الشرايط ، پيش برنده ی
منويات اين يک يا آن يک جناح از حکومت است.
هم از اينروست که از سپاه پاسداران ،تا يدک آن که بسيج باشد، تا
ستاد نماز های جمعه ،مدرسين حوزه ی علميه قم ،مجلسيان حکومت در دو
يا چند جناحش ، کيهان ومخلفاتش وقطعات ديگر « موزائيک » قدرت در
ولايت فقيه انگشتی در سياست خارجی تهران دارند.
از اين بابت ،اين حکومت با همتايانش چون حکومت « کره ی شمالی »
وحکومت بشار اسد در زمان اقتدارش، تفاوت دارد. اين دو ، جدا از
محتوايشان ، تعريفی روشن داشته و دارند : حکومتی واحد و يکپارچه
ولو ديکتاتور.
و اما اينسوی قضيه، دولت« اوباما» ،يا حکومت تهران را همانگونه که
هست می بيند و ناديده می گيرد يا آنگونه که هست نمی بيندو بنا بر
توصيه و تشريح و ورد خوانی « لابی» جمهوری اسلامی و مشاورانش( در
مورد ايران ) تصوير و تصوری ديگر از حکومت « فقيه » دارد.
در هر دو صورت ، با توجه به آنچه که پيشتر آمد ، نوشتن نامه يا
نامه های محرمانه ی پرزيدنت «اوباما» برای علی خامنه ای، تا کنون
راه گشای حل هيچ مشکلی ميان واشنگتن و تهران نبوده ودر آينده نيز
نخواهد بود.
در اين نامه ی اخير،آنگونه که « وال استريت جورنال» و سپس نشريات و
رسانه های ديگر منتشر ساخته اند،« اوباما» از همکاری با تهران در
اذای نرمش در برابر برنامه ی اتمی تهران سخن گفته است.
هم دولت های عربِ دوست آمريکا هم اسرائيل و هم متحدان اروپائی
آمريکا از هرگونه داد و ستد محرمانه ی پرزيدنت« اوباما» با تهران
ناخشنودند.
اين از جمله دست آوردهای ارسال چنين نامه ای برای « اوباما » و
دولت او بوده است.
برای حکومت ايران نيز ،چنين نامه ای فرصت تبليغاتی بر اين محور را
فراهم آورده تا در افکار عمومی مورد خطاب خود در ايران و منطقه ،
آمريکا را نياز مند خود وانمود سازد با ترفندها وغلوهائی که اهل
منبر می دانند.
کم نيستند منتقدان«اوباما »در واشنگتن نيز که سياست اورا در برابر
حکومت ايران سياستی مغاير مصالح آمريکا و متحدانش و کاهش دهنده ی
اعتبار آمريکا در افکار عمومی جهان يا دستکم در منطقه به ويژه در
ميان مردم ايران می دانند.
انتشار نامه ی محرمانه ی «اوباما» برای علی خامنه ای، نه تنها در
پی باخت کم سابقه ی حزب دموکرات در انتخابات مياندوره ای آمريکا که
چند روزی پس اسيد پاشی های اصفهان صورت گرفت.و نيز در پی گزارش هائی چند در مورد افزايش روند اعدام در دولت حسن
روحانی.
بی اساس نيست اينکه ،منتقدان «اوباما» در واشنگتن می گويند، وی داد
و ستد با ديکتاتوری ها از جمله ديکتاتوری ايران را جايگزين يکی از
از مهمترين شاخص های سياست خارجی آمريکا که برای دهه ها، توجه به
نقض حقوق بشر در اين ديکتاتوری ها بوده، ساخته است.
باخت حزب پرزيدنت «اوباما» در انتخابات مياندوره ای، وضعيت ناگوار
تری را در واشنگتن برای او پديد آورده است .
بسيارند در واشنگتن که پيش بينی می کنند کمتر از دو ماه ديگر که
دوره ی جديد کنگره ی آمريکا با اکثريت حزب جمهوريخواه آغاز ميشود ،سياست
خارجی دولت «اوباما» به ويژه سياست خاورميانه ای اواز جمله در مورد
حکومت ايران، ميان سندان مجلس نمايندگان و پتک سنا گرفتار خواهد
آمد.
شايد آنزمان باشد که او نيز در يابد فرستادن نامه ی محرمانه برای
علی خامنه ای آب در هاون کوبيدن است چراکه نه تنها بسياری از
متحدان آمريکا که بسياری ديگر نيزدر همين واشنگتن می دانند ، راه
حل مسائل خاورميانه نه تنها از همراهی با حکومت ايران نمی گذرد که
اين حکومت خود، سرچشمه ی بسياری از مسائل کنونی در خاورميانه است.
________________________________________________________
توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام
دریافت نمیشود.
|
