مقاله

 

 

تاریخ انتشار:19.10.2014


پایان دور اخیر مذاکرات هسته‌ای در وین



بی بی سی: دور اخیر از مذاکرات ایران و قدرت‌های جهانی درباره برنامه هسته‌ای پس از سه روز در وین پایتخت اتریش پایان گرفت. ایران می‌گوید این مذاکرات "دشوار" بوده و در همین حال "در همه زمینه‌ها پیشرفت حاصل شده است". دیدارهای روز پنج‌شنبه در سطح مدیران سیاسی وزارت خارجه طرفین مذاکرات بود.

این دیدار خارج از برنامه از پیش اعلام شده و به درخواست ایران برگزار شد. برنامه قبلی صرفا برای مذاکره نمایندگان ایران و اروپا و سپس مذاکرات سه‌جانبه با حضور این دو و همین‌طور جان کری، وزیر خارجه آمریکا بود. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، گفته که قرار است هفته آینده نمایندگان شش قدرت جهانی در وین دیدار کنند و برای چند روز در این باره مذاکره کنند. همچنین جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، از وجود برنامه‌ای برای ادامه مذاکرات ظرف سه یا چهار هفته آینده خبر داد. او گفت محل دور بعدی مذاکرات احتمالا در وین نخواهد بود.


تلاش‌های دیپلماتیک

آقای ظریف روز پنج‌شنبه و پس از این دور از مذاکرات گفت: "در مذاکرات وین در همه زمینه‌ها پیشرفت حاصل شد و طرفین به جای این‌که صرفا مشکلات را بررسی کنند، در خصوص دست‌یابی به راه حل گفت‌وگو کردند".

او در عین حال گفت "گفت‌وگوهای بسیار جدی در مورد موضوعات مختلف" همچنان باقی مانده است. محمد امینی، خبرنگار اعزامی بی‌بی‌سی فارسی به محل مذاکرات، می‌گوید تحرکات دیپلماتیک کنونی، یادآور تلاش‌های سال گذشته همین طرفین مذاکرات است که ابتدا تلاش کردند در دیدارهای دوجانبه و سه جانبه به نتیجه‌ای برسند و بعد در یک نشست کلی با حضور نمایندگان ایران و هر شش قدرت جهانی، توافق اولیه سر گرفت.

در ماه نوامبر سال گذشته، ایران و کشورهای ۱+۵ به یک توافق مقدماتی شش‌ماهه دست یافتند که براساس آن، تهران در ازای تعلیق و تغییر در برخی فعالیت‌های هسته‌ای، به بخشی از دارایی‌های مسدود شده خود در خارج کشور دست‌رسی پیدا کرد.

آن توافق مقدماتی از ماه ژانویه اجرایی شد و شش ماه بعد در زمان سر آمدن فرجه مذاکرات، توافق نهایی به دست نیامد و توافق مقدماتی به مدت چهار ماه دیگر تمدید شد.

به این ترتیب ایران و کشورهای ۱+۵ تا ۲۴ نوامبر، سوم آذر ماه، برای رسیدن به یک توافق جامع و بلندمدت درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران مذاکره می‌کنند. هرچند طرفین از وجود امکان تمدید مهلت فعلی مذاکرات سخن گفته‌اند، ایران، آمریکا و اروپا بر تلاش برای رسیدن به توافق در مهلت فعلی تاکید دارند و درباره آن ابراز امیدواری کرده‌اند.
 


مذاکرات اتمی ١+١ میان ایران و آمریکا

علیرضا کرمانی

در فضایی به دور از جنجال که از آغاز مذاکرات اتمی بین ایران و شش قدرت های جهانی، از تابستان ۱۳۸۷ تا کنون بی‌سابقه بوده است، برای نخستین بار دو طرف اصلی ماجرا در بالاترین سطح؛ یعنی وزیران خارجه ایران و آمریکا آغازگر گفت‌وگوهای اتمی بودند.

مذاکرات، روز سه شنبه ۲۲ مهر در سطح معاونان وزیران خارجه ایران و آمریکا و با حضور معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز شد. سپس روز چهارشنبه «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا، «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران و «کاترین اشتون»، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نشست هایی را در سه دور و به مدت نزدیک به هفت ساعت برگزار کردند.

می‌توان حدس زد در گفت‌وگو میان محمدجواد ظریف و جان کری، حضور کاترین اشتون تا اندازه‌ای تشریفاتی بوده و یا کارکردی در حد کمک به ذوب شدن یخ‌ دو طرف اصلی داشت. جز روسیه که معاون وزیر خارجه‌اش را به وین فرستاده بود، دیگر اعضای گروه ١+۵ در سطح مدیران سیاسی وزارت خارجه در مذاکرات وین شرکت کرده بودند تا پس از جهت گرفتن گفت‌وگوهای ایران و آمریکا، مذاکرات فنی را در روز پنج‌شنبه دنبال کنند.

پیش از آغاز این دور از مذاکرات، صدای سازهای مخالف در فضای سیاسی داخلی ایران پراکنده‌تر از همیشه بود. حسن روحانی، دو روز پیش از آغاز مذاکرات وزیران خارجه ایران و آمریکا، با قاطعیت گفت: «دو طرف حتما به تفاهم می رسند.» در آمریکا هم فضا آرام‌تر از همیشه بود و جان کری وزیر خارجه آمریکا، حتا پیش از حسن روحانی و در اولین روز هفته، در کنفرانس خبری خود در سفارت آمریکا در پاریس گفت: «فکر نمی‌کنم توافق با ایران تا ۲۴ نوامبر (٣ آذر ١٣٩٣) دور از دسترس باشد.»

سخنان امیدوارانه مقام های ایرانی و آمریکایی را بگذاریم پهلوی بازدید ناموفق هیأتی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به ریاست معاون یوکیانو آمانو از تهران، در نیمه مهر ماه و آن هم درست روز بعد از آن که شامگاه دوشنبه ۱۴ مهر انفجار مهیبی اطراف سایت نظامی «پارچین» در شرق تهران را لرزاند. بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امیدوار بودند این بار بتوانند از تاسیسات پارچین بازدید کنند اما بار هم این اجازه به آن‌ها داده نشد.

در مذاکرات پیشین ایران و گروه ١+۵ همواره گزارش‌های آژانس می‌توانست به جو بی‌اعتمادی دامن بزند و فضای گفت‌وگو را ملتهب کند، اما این بار نه انفجار در پارچین و نه ناکامیابی چندباره بازرسان آژانس در بازدید از تاسیسات پارچین، بازتابی منفی در فضای بین‌المللی نیافت.

اسراییل هم در این دور از مذاکرات، خاموش‌تر از همیشه بود؛ بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل، نه تهدید کرد و نه خط و نشان کشید.

تنها نعمه ناساز، سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در روز پس از ملاقات ظریف و کری بود. رهبر جمهوری اسلامی، صبح روز پنج شنبه، در دیدار رمضان عبدالله دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین از «عجز اسراییل در برابر مردمی محاصره شده» سخن گفت و نه تنها خواستار افزایش آمادگی و ذخایر قدرت در داخل غزه شد؛ بلکه برنامه‌ریزی برای همراه شدن بخش ساحل غربی فلسطین را نیز یک پروژه اساسی برشمرد و تأکید کرد که جنگ با اسراییل، جنگِ سرنوشت است که باید تکلیف را نهایی کند.

از دیگر ویژگی‌های این دور از مذاکرات اتمی، رازداری وزیران خارجه ایران و آمریکا درباره محتوای گفت‌وگوها بود.

اگر محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در وین و در جمع خبرنگاران ایرانی، دست کم در سخنی کلی از پیشرفت در همه زمینه‌ها سخن گفت، اما وزیر خارجه آمریکا پس از ختم مذاکرات، به سرعت راهی شد و تا ظهر روز جمعه، حتا وب سایت وزارت خارجه آمریکا به مذاکرات وین اشاره‌ای نکرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی، روز جمعه بدون ذکر منبع، از وارد شدن مذاکرات به حساس‌ترین مرحله تاریخی خود و نیز از توافق نهایی بر سر «نحوه لغو تحریم‌ها، میزان غنی‌سازی اورانیوم ایران و مدت زمان توافق نهایی» خبر داد.

محمدجواد ظریف در کنفرانس خبری روز پنج شنبه ۲۴ مهر گفت که جریان گفت وگوها رو به جلوست و ضرورتی ندارد درباره تمدید زمان مذاکرات فکر کنیم، اما رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی گفته است: «هرگز نمی‌گوییم هرگز؛ اما اینک همه تمرکز ما تنهاو تنها بر ۲۴ نوامبر (سوم آذرماه) است.» خبرگزاری ایرنا هم از قول یک عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای در روز جمعه ۲۵ مهر نوشت: «اختلافات روی موضوعات کلیدی یعنی حجم غنی‌سازی اورانیوم ایران، برنامه زمانبندی لغو تحریم‌ها علیه ایران و مدت زمان توافق جامع همچنان حل نشده است و هفته آینده نشستی کارشناسی در این باره برگزار خواهد شد.»

این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران که نامی از او برده نشده، افزوده است: «وزیران خارجه ایران و آمریکا و خانم اشتون، نشست سه جانبه دیگری در اوایل نوامبر (حدود دو یا سه هفته دیگر) خواهند داشت.» در میان این همه پرده‌پوشی و رازداری یک چیز روشن است؛ این که گفت و گو میان ایران و گروه کشورهای موسوم به ١+۵ اینک به مذاکره میان ایران و آمریکا تبدیل شده و دیگر قدرت‌های جهانی منتظر نتیجه نهایی مذاکرات ١+١ نشسته‌اند.

 


________________________________________________________

  Share

توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام دریافت نمیشود.

: اسم
: ایمیل
پیام

 

مقاله ها   |    نظریات   |    اطلاعیه   |    گوناگون    |      طنز     |      پیوندها    |    تماس

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
کليه حقوق محفوظ ميباشد.
نقل مطالب با ذکر منبع (شبکه تیف) مانع ندارد