دیشب سایت همبستگی ملی گزارش کرد که «ملل متحد ساکنان اشرف را بطور رسمی پناهجو می شناسد». که در دیدگاه هم بازتکثیر شد.

هرقدمی (حتی کوچک) به سوی احقاق حقوق شهروندی ساکنین اشرف، و یا پذیرش «طرح اروپا» برداشته شود جای خشنودی دارد. بدون شک این گام ها، بدون پایداری ساکنین اشرف، و کوشش شبانه روزی یاران آنها ممکن نخواهد بود.

اما در فرای این گام که می تواند آغازی برای تحقق کلیه حقوق آنها، و پذیرش «طرح اروپا» شود، اما و اگرهایی گذاشته شده که شایان تأمل است. این نکات که در گزارش آمده، برجسته و یا با اشاره ای مختصر تأکید شده اند:

·       در اینجا بجای اشرف، ترم «کمپ عراق جدید» بکار گرفته شده است.

·       ساکنان کمپ اکنون بطور رسمی پناهجو تحت قانون بین الملل هستند و درخواست آنها ( برای باز تأیید پناهندگی شان) نیازمند داوری است.

·       شامل اصل «نان رفولمان» و حفاظت علیه اخراج یا بازگشت به مرزهای سرزمین هایی است که جان یا آزادی آنها مورد تهدید قرار می گیرد.

·       کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد از دولت عراق میخواهد که ضرب الاجلش را برای بستن اشرف تمدید کند و امکانات لازم را فراهم نماید تا این درخواست ساکنان اشرف درخصوص موقعیت پناهندگی شان بتواند درزمانبندی و با شیوه مناسب استماع شود.

·       کمیساریا بر خلاف شایعات خاطر نشان کرده است که: هیچ گونه الزام رسمی و قانونی برای افراد برای جداشدن از سازمان مجاهدین خلق ایران در رابطه با  موقعیت پناهندگی وجود ندارد. البته پرونده همه افراد براساس محتوای آن و قانون بین الملل مورد قضاوت قرار می گیرد.

·       به این منظور در یک محل امن و بیطرف  مصاحبه های خصوصی و محرمانه صورت می گیرد.

·       کمیساریای عالی ملل متحد خاطر نشان کرده است: با دولت عراق و هیأت مساعدت ملل متحد در عراق  و طرفهای ذیربط دیگر (ساکنان اشرف) کار خواهد کرد تا محلی بیابد که امنیت و حقوق کلیه افراد را مورد احترام قرار دهد.

·       با این همه کمیساریا دربیانیه خود میگوید که برسمیت شناختن پناهندگی گروهی را مناسب نمیداند و آن را با عملکرد و راهنمای عمل خود در مورد گروههایی که تاریخچه فعالیت مسلحانه داشته باشند، منطبق نمی داند. کما اینکه اگر دلایل جدی در مورد کارها و جرایمی وجود داشته باشد که طبق کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو، مانع برسمیت شناختن پناهندگی است، بایستی مورد بررسی قرار بگیرد.

در عین حال کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد،  متعهد میشود نقش مناسب خودش را  همراه با دولت عراق، یونامی و دیگر طرفهای ذیربط ایفا کند  تا راه حلی برای این مشکل طولانی مدت پیدا نماید. 

·       به وکلای مجاهدان اشرف، آنها را از نامه کمیسر عالی به مالکی مطلع کرده است. در این نامه آمده است:

در رابطه با نامه مورخ ۲۹ اوت ۲۰۱۱ شما،

·       ما معتقدیم که اشاره به مواضع گذشته کمیساریا و عدم اعتماد ( به کمیساریا)، غیرضروری بوده و کمک کننده نیستند. ما توجه داریم که چنین اشاراتی در نامه های بعدی حذف شده اند که ما از این برخورد سازنده تر استقبال میکنیم.

·       ما بر اساس این واقعیت که هم اکنون درخواستهای کتبی برای تعیین استاتوی پناهندگی از جانب بیش از ۳۰۰۰ ساکنین را دریافت کرده ایم پیش میرویم و با آن بعنوان تقاضانامه برای استاتوی پناهندگی برخورد میکنیم.

·       مهمتر اینکه، کمیسر عالی نامه ای در تاریخ ۲۳ اوت ۲۰۱۱ به نخست وزیر عراق نوری مالکی ارسال کرده و در آن درخواست تمدید مهلت برای بستن کمپ را کرده است تا به ما امکان این را بدهد که پروسه قضاوت را انجام بدهیم. همچنین دستیار کمیسر عالی در امر حفاظت در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۱ به همتاهای ذیربط در دولت عراق نامه داده و آنها مطلع ساخته است که ما درخواستها را دریافت کرده ایم و ما اکنون استاتوی ساکنان اشرف را ”پناهجو” محسوب میکنیم. این برای دولت عراق، الزامات قانونی بهمراه دارد  که در سند مورخ ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۱ تصریح شده است.

ما معتقدیم که علاقه و نگرانی ما در این موضوع به دولت عراق گوشزد شده است.

·       به این ترتیب، دولت عراق مسئولیت اصلی امنیت و حفاظت افراد در خاک خود را بعهده دارد.
همانطور که ملاحظه میکنید، کمیساریا در یک محیط پیچیده در عراق عمل میکند و بنابراین ما نمیتوانیم آن تضمینی را که در این خصوص  در نامه ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۱ خود در مورد امنیت ساکنان اشرف، در پی آن هستید به شما بدهیم.  امنیت پناهجویان و پناهندگان النهایه مسئولیت کشور میزبان است.

·       از سوی دیگر هیأت مساعدت ملل متحد در عراق نقش خاصی برای ایفا کردن دارد.

·       بهرحال ما داریم بطور شبانه روزی کار می کنیم تا قدمهای لازم را برای شروع ثبت و پروسه تعیین تکلیف کردن برداریم. ما همچنین در رابطه با رفاه و امنیت ساکنان اشرف با دولت عراق صحبت کرده ایم.

·       کمیساریا متعهد است که نقش خودش را درکادر محدودیت های اختیاراتش همراه با سایر طرف ها  از جمله یونامی انجام بدهد تا یک راه حل برای این مشکل طویل المدت پیدا کند. رفتار ما با ساکنان اشرف مشابه دیگر پناهجویان خواهد بود و ما متعهد هستیم که درخواست های هر یک از آنها را در یک پروسه منصفانه و با راندمان بررسی کنیم.

در ادامه این گزارش آمده است که « خانم رجوی خاطر نشان کرد آنچه ملل متحد و کمیساریای عالی انجام دادند بسیار لازم، اما ناکافی است.»

در این مورد من با خانم رجوی بسیار موافقم که آنچه انجام شده، دیر هنگام، «لازم، اما ناکافی» است. و از آنجا که دست بستگی های ایشان را ندارم، می خواهم ابراز نگرانی خود از این اعلامیه را به روشنی بیان کنم. در این گزارش، ملل متحد، سگ را باز و سنگ را بسته است. گرگهای نوری المالکی را به پایبندی به تعهداتش فراخوانده و به ساکنین اشرف خاطر نشان کرده که حفاظت آنها بعنوان پناهجو، به عهده قاتلین یاران آنها است.

می خواهم یکبار دیگر تأکید کنم که برای حفاظت و امنیت این یاران بسیار نگرانم.

برای آنها سلامت، امنیت و پیروزی آرزو می کنم.

علی ناظر

27 شهریور 1390