|
تاریخ انتشار:14.12.2014
چرائی
التقاطی گری اوجالانیزم و ماهیت طبقاتی آن(بخش سوم)
از: سعید صالحی نیا
salehinia@aol.com
12 دسامبر 2014
مقدمه:
اوجالانیزم ایدئولوژیست که در کانتکس "کردستان غربی" ریشه یافته .
طبعا مثل هر ایدئولوژی نمی تواند از قید و بند زمان و مکان و تاریخ
معین ، آزاد باشد. سبک و سیاق این ایدئولوژی با ناسیونالیزم کوردی
منطقه کردستان شرقی (ایران و عراق) از اینجهت متفاوت است که محل
تلاقی چندین تمدن ، زبان ، قومیت و ملت است .این قومها و ملتها در
مرزهای مشخص نسبت به هم زندگی نکرده اند بلکه درون مرزهای یکدیگر
قرار گرفته اند. اوجالانیزم به رغم اینکه در فضای حاکم کوردی ارائه
شده اما بخاطر قرار گرفتن در کانتکس "چند فرهنگی-چند قومی" ا ز
یکسو و از سوی دیگر طبعا در فضای نظام اقتصادی پیش سرمایه داری از
سوی دیگر ، انعکاسی است از "انترناسیونالیزم خرده بورژوائی" که در
عین حال تلاش دارد خودش را در زرورق حرفهای بزرگتر بپوشاند و خصلت
جهانی بخودش بدهد.
اوجالانیزم همانطور که در بحثهای قبلی توضیح دادم (1) برای
آزادیخوهان و کمونیستهای ایرانی شناخته شده نیست. زائده های سیاسیش
در کردستان ایران ، پژاک است و در کردستان غربی حزب اتحاد
دموکراتیک کردستان سوریه. بررسی و شناخت این ایدئولوژی و دستگاهی
که بخاطر حاکمیت حزب اتحاد دموکراتیک کردستان ، دیگر رسما روی نقشه
سیاسی خاورمیانه است ، اگر پ ک ک را هم حساب نکنیم، هم بخاطر ظاهر
شدن پژاک در کردستان ایران ، دیگر درگیر چغرافیای سیاسی اپوزسیون
ایرانی شده ، از دید من اهمیت می یابد.از اینجهت هست که من بررسی
این ایدئولوژی را لازم دانشته ام.
در مقالات قبلی (1) وجوهی را از اوجالانیزم توضیح دادم. متدی که او
آفاز به تحلیل جهان معاصر می کند و مثل تمام پروژه های خرده
بورژوائی شرقی ابتدا سراغ فرهنگ اروپائی می رود و آنرا نفی می کند،
راه حلهای موجود جهانی را رد می کند و "جامعه بی طبقه توحیدی "
خودش را بنام "تمدن دموکراتیک" ارائه می دهد. در این مسیر ، نمونه
هائی از مهملات خود ساخته او را که ارزش مصرفش همکاریهای سیاسی با
قطب "شیعه خاورمیانه" در سوریه و ایران هست ، تحت عنوان درک شیعه
گرا به تاریخ اسلام ، بررسی کردیم و در این مقاله بیشتر به پایگاه
مادی و طبقاتی اوجالانیزم از زبان خودش می پردازیم:
(1)مادیت چند فرهنگی و قومی منطقه کردستان غربی بستر آماده برای
اوجالانیزم:
اوجالانیزم ایدئولوژی است که روی درک "ورای قومی ملی" حداقل در روی
کاعذ تاکیید دارد. جامعه مدینه فاضله ای اوجالان هم روی همین اصل
استوار است. لذا اوجالانیزم مخاطبش را طبعا نمی تواند در کردستان
شرقی که مرزهای واضح تری با سایر قومها دارد بیابد.بنوعی کردستان
شرقی را ناسیونالیستهای سنتی کرد رهبری کرده اند (کردستان ایران و
عراق) و پ ک ک و استحاله هایش در کردستان غربی با کمکها و
موافقتهای حکومت بشار اسد، امروز به حزب حاکم تبدیل شده اند.
مورد پژاک مورد جدیدی است که تلاش است برای جا انداختن اوجالانیزم
بعنوان رقیب جنبش کمونیستی که سنتا در کردستان ایران حاضر بوده و
تلاش دارد خودش را در بستر سیاسی زد و بند اوجالانیزم با رژیم
اسلامی و در رقابت با ناسیونالیستهای سنتی کرد و کمونیستها تثبیت
کند.
اوجالانیزم در پایه هایش از یکسو روی بستر جامعه ترکیه و از یکسو
روی بستر جامعه کردستان غربی پایه گرفت.مناظقی که از یکسو بخاطر
همسایگی با اروچا و تمدنش مجبور بوده اند مرتب خود را با سیاستها و
طوفانهای فکری پل ارتباطی با اروپا وفق دهند و از سوئی در کردستان
غربی ، ترکیب چند قومی و فرهنگی بسیار قدیمی آشوریها، مسلمانها،
مسیحی ها، ایزدیها با وضعیت ناهمگون زبانی عجیب عربی و کوردی و
آرامی غربی بدون مرزهای روشن را داریم که شاید هزارها سالست در اون
منطقه درون هم و کنار هم زندگی کرده اند. اینست که اوجالانیزم را
باید از جهت ایدئولوژیک در این کانتکس شناخت و دلیل اینکه در زبان
حداقل تلاش دارد خودش را ورای قومی نشان دهد از اینجهت درک کرد.
از سوی دیگر اوجالانیزم تلاشی است برای سازش با حکومتهای منطقه ای
و شرکت در بازیهای قدرت . لذا نمی تواند یک قومی بماند .نمی تواند
حتی روی استقلال حداقل در زمان حاضر پا بفشارد زیرا در "فاز
استقرار" لازم دارد در بازی با حکومتها ، فعلا خودش را توسعه دهد.
اینست که اوجالانیزم تلاش دارد با چراغ خاموش بدون اعلام استقلال
کردستان بزرگ به حکومتهای ترکیه و سوریه و ایران و عراق اعلام کند
که تلاشی نیست برای ساختن حکومت مستقل و اعلام امادگی کند برای
همکاریها. لذا وقتی رهبران حزب اتحاد دموکراتیک امکان می یابند
حکومت منطقه ای تشکیل دهند با توافقهای بزرگتر منطقه ای سمت دیگر
یعنی در ایران و رژیم اسلامی از یکسو و حکومت امریکا از سوی دیگر "مسلح
به سلاح های سنگین" می شوند و خرج از حکومت بشار اسد می گیرند!
ایدئولوژی اوجالانیزم باید بتواند صحنه سازی کند تا همه این
سیاستها توجیه شوند. همه این سیاستها امکانپذیر شوند.
(2)خواستگاه طبقاتی اوجالانیزم:
در مقالات قبلی (1) مواردی از مانیفست اوجالان را ارائه دادم که
نشان می دهد که ایشان ضمن رد تمامی نقدها به وضع موجود ضمن رد
تمامی نظامهای اقتصاد سیاسی منجمله سرمایه داری و سوسیالیزم ، وعده
به جامعه ای می دهد که هیچکدام اینها نیست. نام این جامعه را "تمدن
دموکراتیک " می گذارد. اما برای شناخت بهتر خواستگاه طبقاتی ایشان
اینجا چند جمله ازشان نقل می کنم:
" باید این نکته را با تاکیید بیفزایم که صنعت گر، تاجرو زارعی را
که در سطوح میانی جای دارند ، کاپیتالیست بشمار نمی آورم. اینها
طیف های اجتماعی هستند که به نسبت فراوان جهت رفع نیازهای راستین
اقتصادی می کوشند و سعی در تولید دارند(صفحه 64)
صنعت گرائی ضربه ای به قلب زراعت وارد آورده است..این فعالیت مقدس
(زراعت) که 15 هزار سالست به انسان موجودیت بخشیده امروز به حال
خویش رها گشته است امرا حاضر می کنند تا تحت سلطه صنعت در
آید.(صفحه 65)
در این موضوع (تمدن دموکراتیک)شیوه عملمان ابراهیمی است اما هنگامی
که اندکی ماهیت زرتشتی می یابد توان تفسیرپردازی متفاوتی حاصل می
آید(صفحه 85)"
الف:در جملات بالا براحتی می شود دید که اجوالان از موضع بورژوازی
و خرده بورژوازی "غیر کاپیتالیست" سخن می گوید و بطور بامزه ای "صنعت
گر، تاجر و زارع را سرمایه دار نمی داند! بنی صدر و فرقه رجوی هم
دورانی همینجوری حرف می زدند!اوجالانیزم پرچم جامعه ماقبل سرمایه
داریست پشت دهقان و زارع بر علیه صنعت ایستاده!
ب: بخش دیگر که اوجالانیزم را مشخص می کند ، ایستادن او در کنار "زراعت
مقدس" در مقابل صنعت است! اینهم وجه مشترک انواع سوسیالیزمهای
تخیلی و غیر پرولتریست.
ج: اوجالانیزم مثل سایر ایدئولوژیهای بومی و جهان سومی مجبور است
پوشش مذهبی را بیرون نزدند و رسما خود را سکولار و نقاد کلیت مذهب
نداند. اینجا "تمدن دموکراتیک خودش را "با شیوه ادیان ابراهیمی (خصوصا
اسلام به روایت شیعه) و زرتشتی گری تداعی می کند! چرا مخاطب منطقه
ای لازم دارد!
اینست که در برنامه کنتونهای کردستان غربی بعدا می خوانیم که اینها
مالکیت خصوصی را محترم می دانند اما با "انحصار" مخالفند!
(3)آنارشیزم اوجالانی:
در سری نقد آنارشیزم (3) توضیح دادم که انارشیزم در ماهیت خود یک
نقد خرده بورژوائی به نظام سرمایه است و به رغم ادعاهایش بر ضد
دولت و قدرت ، در عمل هر جا توانسته "دولت در سایه" خود را ساخته و
نظام سرمایه داری را بازسازی کرده. آنارشیزم با ادعای ضدیت با دولت
و حکومت در حد رادیکال و چپش ، یک نقد نیم بند و مبهم است به علت
واقعی نابرابری و ناتوانست از ساختن بدیل سرمایه داری.
اوجالان در مانیفست "تمدن دموکراتیک" در موضوع چهارچوبهای تمدن
دموکراتیک چنین می گوید:
"جامعه اخلاقی –سیاسی در قطب مخالف نظامهای تمدنی جای می گیرد که
بر روی تثلیث شهر ، طبقه و دولت ترقی یافته اند..جامعه اخلاقی –
سیاسی آزادترین جامعه است، به مثابه تاریخ طبیعت اجتماعی در
سازگاری با تمدن دموکراتیک پیشرفت نماید. (صفحه 88)جوامع اخلاقی و
سیاسی با دولت که نمود رسمی همه اشکال سرمایه ، مالکیت و قدرت است
در تضاد دیالکتیکی متقابل به سر می برد جامعه اخلاقی – سیاسی نمی
تواند اهدافی فوری مثل تبدیل شدن به "دولت – ملت" داشته باشد .." (صفحه
89)
در این متن، بعد آنارشیستی اجولانیزم جلوه گر است.این بعد بخش
جدائی ناپذیر خواستگاه مادی اوجولانیزم است. اجولان مثل همه
انارشیستها مدعی است که با اصل دولت و طبقه و شهر (؟) مخالف است و
انها را منشاء تباهی می داند.طبعا در مقابل فردی که با دولت و شهر
و طبقه مخالف است این سوال مطرح می شود که جامعه الترناتیو قرار
است چگونه ساخته شود؟ ایشان مثل هر انارشیستی اعلام می کند که "اهداف
فوری " او هم این نیست که دولت –ملت بسازد!
کمونیستها در برخورد به معضل دولت و طبقه و ملت راه حل معینی ارائه
داده اند. اونها هم به این مقولات انتقاد کرده اند اما راه حل فوری
انها "انحلال دولت ملت" نیست! اصلا چنین چیزی امکان ندارد! انکه
این واقعیت را که برای عبور از مرحله دولت مداری باید دولت را با
طرحی معین شکست و ابزارهای شکستن دولت را تعیین کرد، نامش انارشیست
است.
در عمل اما انارشیستها دولت را نمی شکنند.شوخی می کنند.دولت در
سایه می سازند همانطور که در کا
نتونهای کردستان غربی به همراهی دولت بشار اسد دولت ساخته اند!
خلاصه کنم:
عوامل متعددی در التقاطی بودن اوجالانیزم شریک هستند. پایه های
مادی اوجالانیزم در جامعه پیش سرمایه داری استوار است.ملتها و
اقوام مختلف در منطقه ای که به کردستان ترکیه و کردستان غربی مشهور
هستند کنار هم و درون هم زندگی کرده اند. زبانها و فرهنگهای مختلف
منطقه ای در تقابل نزدیک با فرهنگ اروپا باعث شده که اوجالان
مخاطبین مختلف بیابد و ناچار باشد ایدئولوژیش را روی نوعی از "رنگارنگی"
استوار سازد.معضل اوجالان اینست که این "رنگارنگی" خصلت مدرن
ندارد.ریشه هایش در عصیان جهان سومی در عصیان "زراعت مقدس 15
هزارساله" بر علیه شهرنشینی و صنعت در عصیان تاجران و صنعتگران و
زارعان بر "علیه انحصار سرمایه داری" استوار است.
اوجالانیزم از سوئی محصول یک فرصت طلبی سیاسی است و حول برنامه
سیاسی معین یعنی سازش با قدرتهای منطقه ای و جهانی استوار شده و
برای یافتن مقام و موقعیتی در میان قدرتهای موجود به سازشهای نظری
با شیعه گری و حکومتهای شیعه منطقه تمایل دارد.
اوجالانیزم در عین حال که از انحصار کاپیتالیستی و شهر نشینی و
طبقه ناراضی است چیزی بیش از پاسخی انارشیستی و مبهم و متناقض به
وضغ موجود نمی تواند ارائه دهد.
از دید من ریشه های این التقاط گری و تناقضات ماهوی اوجالانیزم را
همه این عوامل ذکر شده کنار هم می سازند.
منابع بیشتر:
(1)آرشیو نقدها به اوجالانیزم:
نگاهی به مهمل گوئیهای عبدالله اوجالان در "مانیفست تمدن
دموکراتیک"(بخش دوم)
http://monazere-siasi.com/مقالات-سیاسی/مقالات-سال-٢٠١٤/733-نگاهی-به-مهمل-گوئیهای-عبدالله-اوجالان-در-مانیفست-تمدن-دموکراتیک-بخش-دوم
نگاهی به اوجالانیزم، رجویزم حاکم بر کانتونهای کردستان سوریه(بخش
اول)
http://monazere-siasi.com/مقالات-سیاسی/مقالات-سال-٢٠١٤/731-نگاهی-به-اوجالانیزم،-رجویزم-حاکم-بر-کانتونهای-کردستان-سوریه-بخش-اول
"کانتونهای "کردستان سوریه آزمایشگاه آنارشیزم -کوردی!
http://monazere-siasi.com/مقالات-سیاسی/مقالات-سال-٢٠١٤/730-کانتونهای-کردستان-سوریه-آزمایشگاه-آنارشیزم-کوردی
(2)مانیفست تمدن دموکراتیک(عبدلله اوجالان) منتشر شده توسط پژاک
http://pjak.eu/pertuk/fa/Parezname-fa-3.pdf
(3) آرشیو نقدها به آنارشیزم (سعید صالحی نیا)
http://monazere-siasi.com/مقالات-سیاسی/مقالات-سال-٢٠١٤/625-آرشیو-نقدها-به-آنارشیزم-آپدیت-16-آوریل-2014
________________________________________________________
توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام
دریافت نمیشود.
|
