تاریخ انتشار :17.05.2018

 دخترانِ هنجارشکن...

حسین جمشیدی

دختران تیم ملی فوتسال کشورمان پیش از آنکه ژاپن را در فینال شکست دهند و قهرمان آسیا شوند، هرکدام قهرمان های زندگی خود هستند. آن ها قبل از پیروزی هایشان در زمین بازی، موفق به پیروزی بزرگتری در مقابل رقیبی به مراتب قدرتمندتر شده اند. آن رقیب همیشگی هنجارهای اجتماعی هستند. هنجارها رقیبی هستند در زندگی تمام ما انسان ها، رقیبی قدرتمند که دیده نمیشود اما وجود دارد!

بنابر یکی از متداول ترین تعریف ها، هنجار اجتماعی یعنی الگوی قالب رفتاری. الگوی قالب رفتاری بدان جهت که اکثریت افراد جامعه از آن پیروی میکنند و این هنجارها هستند که به رفتار دیگران شکل میدهند. هنجار ها تعیین میکنند که چگونه لباس بپوشند، غذا بخورند، و یا چه تفریح و ورزشی را دنبال کنند. هنجار ها به همراه خود انتظاراتی را به وجود می آورند که شما را وادار به رفتاری میکنند. برای مثال در تاکسی نشسته اید و به ناگاه متوجه حضور یکی از آشنایان در تاکسی میشوید. شاید علاقه ای نداشته باشید و راضی هم نباشید اما کرایه تاکسی آن شخص را نیز حساب میکنید چرا که هنجارهای اجتماعی این احساس را به وجود می آورد که آن شخص انتظار چنین رفتاری از سمت شما دارد.

به موضوع اصلی خود و دختران قهرمان ایرانی بازمیگردیم. دخترانی که قطعا در کودکی میان سیل عظیمی از عروسک ها و اسباب بازی هایی غرق بودند که شاید علاقه ای به آن ها نداشتند. این مسئله به آن معنی نمی باشد که چون دختری ورزشی مانند فوتسال را انتخاب میکند علاقه ای به عروسک های دخترانه ندارد، بلکه به معنی آن است که قبل از به دنیا آمدن کودکان، چه پسر و چه دختر، هنجار ها و ساختار ها انتظاراتی را از آن ها به وجود می آورد. قطعا برای خانواده و دیگران عجیب است که دختری علاقه به بازی به ظاهر مردانه ای چون فوتبال داشته باشد و از پنجره اتاقش همواره بازی پسرهای درون کوچه را به تماشا بنشیند. در مقابل برای پسران نیز این موضوع صدق میکند. پسری که علاقه به آشپزی داشته باشد و یا کارهای دیگری که مردم آن را (زنانه) میدانند، باید هزاران برچسب و انگ را در طول زندگانی خود تحمل کند. و چه بسیار انسان هایی که همان زنانه و مردانه دانستن امور باعث شده است تا از علایق خود دست بکشند...

تمام این ها را گفتم که بگویم شکست دادن هنجارها و ساختارهای جامعه کار آسانی نیست. هنجارشکنی مسئله ای است دشوار که برای آن باید هزینه های زیادی پرداخت. قطعا این دختران قهرمان در این مسیر سخت موانع و مشکلات بسیاری را پشت سر گذاشته اند تا به علایق خود دست پیداکنند. دختر قهرمان دوچرخه سواری ایران را به یادآورید، چندین مصاحبه از او دیدم که با دست و پاهای زخمی اش در مقابل دوربین از هزینه های هنجار شکنی میگفت، افرادی که دوچرخه سواری او را جرمی بزرگ میدانستند و از این مسئله رنج میبردند که دخترهایشان با الگو برداری از این دوچرخه سوار به همچین ورزشی علاقه مند شوند، بارها و بارها او را در خیابان هل داده اند تا به گونه ای به او بفهمانند که دوچرخه سواری کار زنانه ای نیست!

حال چه کسی میداند دختران قهرمان فوتسال که بر سکوی قهرمانی آسیا ایستاده اند چه هزینه هایی بابت رسیدن به این جایگاه پرداخته اند؟ چه کسی میداند پشت این لبخند ها و شادی های پس از به ثمر رساندن هرگل چه دردهایی نهفته است؟ چه کسی میداند قهرمان رشته ای باشی که بازی هایت حتی از تلویزیون کشورت هم پخش نشود چه حسی دارد؟ این ها قهرمانن پیش از آن که هیچ جامی را کسب کرده باشند...

________________________________________________________

توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام دریافت نمیشود.